BMW 328 Kamm Coupe

• 130 KM
• ? Nm
• ? s
• 220 km/h

Aerodynamika karoserii samochodowych w okresie międzywojennym była nauką młodą i egzotyczną, prowadzącą do budowy aut o niecodziennych kształtach. Większość z nich opracowywano bez użycia tuneli powietrznych, a pionierskie konstrukcje powstawały tylko w oparciu o równania matematyczne. Wśród ojców nowej dziedziny znaleźli się Paul Jaray, Edmund Rumpler i Wunibald Kamm, a jej kolebką stały się Niemcy. Markami, które jako pierwsze na poważnie zajęły się problemem poskromienia wiatru były Adler i BMW.

BMW, dopiero raczkujące w produkcji samochodów, z opływowymi kształtami eksperymentowało od początku lat trzydziestych. Zebrane doświadczenia zaprocentowały w modelach 315, 319, a w końcu w słynnym roadsterze 328, który charakteryzował się zaokrągloną, pochyłą atrapą chłodnicy, reflektorami zintegrowanymi z nadwoziem i zasłoniętymi tylnymi kołami. Jeszcze lepiej z oporem powietrza radziły sobie zamknięte wersje 328, a BMW oferowało nawet do auta dodatkowy, twardy dach firmy Vereinigte Werkstauml;tten. Najczęściej były to jednak nie zwykłe, osobowe coupe, ale wersje wyścigowe, przygotowane przez zewnętrzne firmy i osoby prywatne. BMW również nie pozostawało na tym polu bierne, choć omijały je wielkie sukcesy.

Model 328 w nadwoziu coupe zajął w 1939 roku piąte miejsce w 24-godzinnym wyścigu Le Mans i pierwsze w swojej klasie. Nie było to jednak dzieło Niemców, ale egzemplarz z karoserią włoskiego studia Touring. BMW pracowało w tym czasie nad własnym samochodem w tunelu aerodynamicznym placówki badawczej pod dowodzeniem Kamma w Stuttgarcie. Efekt prac marki można było zobaczyć w wyścigu Mille Miglia, zaplanowanym na kwiecień 1940 roku, czyli kilka miesięcy po wybuchu drugiej wojny światowej, która objęła Włochy dopiero w czerwcu.

Do wyścigu przygotowano aż sześć egzemplarzy 328. Pięć z nich, w tym trzy roadstery, ubrało samo BMW. Szóstym autem było coupe z karoserią Touring zaprojektowaną według zasad wyznawanych przez Jaray'a. Najbardziej interesującymi sztukami z punktu widzenia aerodynamiki były dwa coupe z tak zwanym "ogonem Kamma", czyli dość ostro ściętym tyłem, w tym jeden rozwojowy prototyp, którego przeznaczeniem nie był udział w wyścigu, ale prezentacja samych pomysłów BMW.

Nietypowe 328 Kamm Coupe napędzane było 2-litrowym, rzędowym silnikiem o sześciu cylindrach. Silnik wyróżniał się głowicą ze stopów lekkich, półkolistymi komorami spalania, trzema gaźnikami Solex i nowoczesnym rozrządem sterowanym autorskim układem popychaczy i dźwigni oraz pojedynczym, dolnym wałkiem rozrządu. W odróżnieniu od zwykłych, drogowych 328 o mocy 80 KM, wyścigowe auto dysponowało mocą 130 koni mechanicznych. Jednostkę napędową połączono z 4-stopniową, ręczną skrzynią biegów firmy ZF.

Wykonaną ręcznie, aluminiową karoserię samochodu oparto na rurowej ramie z Elektronu (stop magnezu z glinem, krzemem, manganem i cynkiem) o wadze tylko 30 kilogramów. Masa auta sięgała około 725 kilogramów, czyli mniej, niż w przypadku seryjnego 328. Z tyłu zastosowano zmodyfikowaną, sztywną oś, z przodu most łamany. Przy każdym z kół znalazły się hamulce bębnowe. W porównaniu do seryjnego 328 zmieniono również położenie chłodnicy.

W Mille Miglia, rozgrywanym jako Grand Prix Brescii, jedyny egzemplarz wyścigowego 328 Kamm Coupe wystartował z numerem 73. Samochód odpadł niedługo po starcie w wyniku problemów z doprowadzaniem paliwa i smarowaniem, choć początkowo zapowiadało się na walkę o zwycięstwo. Z prędkością przekraczającą 217 km/h auto było najszybsze podczas treningów, w czasie których roadstery 328 rozwijały tylko 201 km/h. Mille Miglia wygrało 328 z karoserią Touring, pozostałe egzemplarze uplasowały się na miejscu trzecim, czwartym i piątym. Drugi był jeden z roadsterów Alfy Romeo.

Wkrótce po sukcesie w Mille Miglia wszystkie pięć startujących tam 328 wywieziono z Monachium na wieś, aby zapobiec ich zniszczeniu podczas wojny. Wszystkie przetrwały, ale zostały rozdzielone - roadstery wywieziono do Anglii, Rosji i USA, coupe Touringa do USA. Na terenie Niemiec pozostało tylko 328 Kamm Coupe, które wpadło w ręce byłego szefa wyścigowego oddziału BMW, Ernsta Loofa, zajmującego się w tym czasie dystrybucją sportowych aut marki Veritas. Niestety po wypadku na początku lat pięćdziesiątych w rękach kolejnego właściciela pojazd nadawał się właściwie tylko na złom. Na szczęście do tego nie doszło i to, co zostało z samochodu trafiło w opiekuńcze ręce specjalistów z BWM Classic.

Prace nad odbudową samochodu podjęto w połowie lat dziewięćdziesiątych, opierając się na archiwach BMW, prywatnych zbiorach kolekcjonerów i obliczeniach komputerowych dla brakujących elementów. Przywrócony do życia, jedyny egzemplarz 328 Kamm Coupe ukończono w marcu 2010 roku. Samochód pokazano po raz pierwszy publicznie wiosną podczas konkursu elegancji Villa d'Este nad jeziorem Como we Włoszech, a w maju wziął udział w rajdzie Mille Miglia Storica.

Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 03.01.2012